Միջուկային հետազոտությունների եվրոպական կազմակերպություն (CERN) հայտարարեց, որ դադարեցնում է համագործակցությունը ռուսական կազմակերպությունների հետ կապված հարյուրավոր մասնագետների հետ։
CERN-ի ներկայացուցիչ Առնո Մարսոլյեն ասել է, որ Շվեյցարիայում չբնակվող մոտ 500 գիտնական այլեւս չի ներգրավվի համատեղ հետազոտություններում։
Այս կազմակերպությունը ոչ մի ֆինանսավորում չի ստանում Ռուսաստանից և արդեն պատրաստվում է այլ գիտական խմբերի, որոնք ապագայում ստանձնեն Մեծ հադրոնային կոլայդերի հետազոտությունները: CERN-ը, որը գտնվում է Շվեյցարիայի և Ֆրանսիայի սահմանին, միավորում է 23 երկիր, սակայն Ռուսաստանը այս կազմակերպության անդամ չէ։
CERN-ի և Ռուսաստանի համագործակցությունն ուներ իր դժվարությունները. Մինչ Ուկրաինայի պատերազմը Ռուսաստանը դիտորդ էր այս կազմակերպությունում, սակայն 2022 թվականի ամռանը CERN-ը որոշեց չերկարաձգել համագործակցության համաձայնագրերը Մոսկվայի և Մինսկի հետ՝ 2024 թվականին դրանց ժամկետը լրանալուց հետո։
Նույնիսկ դրանից հետո ռուսական ինստիտուտները, ինչպիսին է Նովոսիբիրսկի SB RAS-ի Բուդկերի միջուկային ֆիզիկայի ինստիտուտը, շարունակեցին համագործակցել CERN-ի հետ։ Սակայն այժմ ռուս մասնագետներն արդեն սկսել են իրենց պարտականությունները փոխանցել այլ երկրների գործընկերներին։
CERN-ի որոշումը հարցեր է առաջացնում ապագա գիտական հետազոտությունների վերաբերյալ: 2023 թվականի հունվարին փակուղի առաջացավ, երբ գիտնականները չկարողացան համաձայնության գալ, թե ինչպես նշեն ռուս և բելառուս հետազոտողներին որպես Մեծ հադրոնային կոլայդերի վերաբերյալ իրենց գիտական աշխատանքների համահեղինակներ: Սա հետաձգել է ավելի քան 70 ուսումնասիրությունների հրապարակումը։ Ռուսաստանի և Բելառուսի գիտնականները կազմում էին գիտական նյութերի հեղինակների մոտավորապես 7%-ը:
Թեև աշխատանքների նախնական տպագրությունները հայտնվել են arXiv սերվերում, սակայն հեղինակների և դրանք ֆինանսավորող կազմակերպությունների մասին տեղեկություններ չեն տրամադրվել։ Ի վերջո, CERN-ը որոշեց այս աշխատանքները դեռ չհրապարակել։
Ուստի ռուս մասնագետների հետ CERN-ի համագործակցության դադարեցումը թույլ կտա լուծել ծագած հակասությունները եւ շարունակել գիտական աշխատանքը։
Կարդացեք նաև.